Chwasty w uprawie kukurydzy stanowią poważny problem, zwłaszcza na początku sezonu wegetacyjnego, kiedy tempo wzrostu kukurydzy w pierwszych tygodniach po siewie jest powolne. W szerokich miedzyrzędziach, przy roślinach o pionowym pokroju, przez długi czas pozostaje odkryta gleba, co sprzyja wzrostowi chwastów i ich konkurencji z roślinami kukurydzy. Nasila się to szczególnie gdy po siewie znacząco spada temperatura lub pojawia się niedobór wody, co hamuje rozwój kukurydzy, dając pole dobrze przystosowanym do trudnych warunków chwastom.

Poznaj swojego wroga…

Do najważniejszych gatunków chwastów występujących na plantacjach kukurydzy należą: chwastnica jednostronna, komosa biała, szarłat szorstki, psianka czarna, gwiazdnica drobnokwiatowa ostrożeń polny, chwasty rumianowate, rdest plamisty, rdest powojowy, powój polny oraz perz. 

Zwalczanie chwastów w uprawie kukurydzy opiera się na stosowaniu dwóch technologii: zabiegów przedwschodowych oraz powschodowych, każda z nich ma swoje warunki powodzenia.

Zabiegi przedwschodowe

Przedwschodowe zwalczanie chwastów w kukurydzy oparte jest obecnie na kilku substancjach czynnych (izoksaflutol, terbutylazyna, pendimetalina). W zabiegu przedwschodowym najważniejszym czynnikiem decydującym o jego skuteczności są czynniki pogodowe. Słabo uwilgotniona oraz nieodpowiednio przygotowana (uprawiona) gleba, skutecznie obniża efektywność zabiegu. Odchwaszczania przedwschodowego, nie zaleca się również wykonywać przed spodziewanymi, ulewnymi deszczami, które mogą wymyć substancje czynne z w głąb profilu glebowego, poza strefę kiełkowania chwastów. 

Zabiegi powschodowe

Odchwaszczanie powschodowe wykonuje się od fazy 2 do 8 liści kukurydzy. Jednak najbardziej odpowiednim momentem aplikacji jest faza 4-6 liści. W tym okresie ilość, skład gatunkowy oraz faza rozwojowa chwastów zapewniają najwyższą skuteczność wykonanego zabiegu. Dodatkowym atutem jest wówczas szerokie spektrum substancji czynnych możliwych do zastosowania. 

Ważne jest, aby stale monitorować stan plantacji i nie dopuścić do sytuacji, w której zbyt duża presja chwastów i ich zaawansowana faza uniemożliwia skuteczny zabieg. W powschodowym zwalczaniu zachwaszczenia w kukurydzy stosuje się rozwiązania oparte o nikosulfuron, rimsulfuron, mezotrion, 2,4D, dikambę. Ważne jest, aby wybrać substancje, które gwarantują odpowiednią skuteczność względem chwastów na danej plantacji. 

Która strategia herbicydowa jest dla Ciebie?

1. Izoksaflutol 

• substancja do zastosowania przedwschodowo lub wcześnie powschodowo; 

• Warunkiem powodzenia jest dobre uwilgotnienie gleby;

• Należy unikać stosowania na stanowiskach narażonych na erozję wodną;

• Blokuje enzymy w procesie powstawania karotenoidów, stąd objawami działania jest bielenie, a w konsekwencji zamieranie roślin;

• Do chwastów wrażliwych należą: chwastnica jednostronna, fiołek polny, komosa biała, maruna bezwonna, psianka czarna, rdest plamisty, samosiewy rzepaku, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne;

• Dawka solo wynosi około 100 g/ha.

2. Terbutylazyna 

• substancja o działaniu systemicznym, pobierana głównie przez korzenie;

• do zastosowania przedwschodowo lub wcześnie powschodowo;

• Zakłóca procesy fotosyntezy, powodując powstawanie na liściach chlorozy, przechodzące w nekrozy;

• Skuteczna na szerokie spektrum chwastów dwuliściennych: bodziszek drobny, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, komosa biała, maruna bezwonna, mlecz zwyczajny, przytulia czepna, rdesty, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne;

• Dawka zastosowania: 500 g/ha.

3. Pendimetalina

• Substancja pobierana jest przez korzenie i części nadziemne chwastów;

• Do zastosowania bezpośrednio po siewie na dobrze uwilgotnioną glebę;

• Działanie polega na zaburzaniu podziałów komórkowych na kiełkujące i wschodzące chwasty 1- i 2-liścienne;

• Chwasty wrażliwe to: chwastnica jednostronna, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, krzywoszyj polny, mlecz zwyczajny, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, włośnica zielona;

• dawka ok.1320 g/ha

4. Nikosulfuron

• Pochodna sulfonylomocznika, jedna z najpopularniejszych substancji chwastobójczych w kukurydzy;

• pobierany przez liście i korzenie roślin; pierwsze objawy działania widoczne są po 20 dniach od zabiegu;

• faza stosowania od 2 do 8 liści kukurydzy, w zależności od formulacji;

• przeznaczona do zwalczania chwastów jednoliściennych (w tym perzu), z bardzo wysoką skutecznością względem dwuliściennych takich jak: fiołek polny, rdesty, jasnoty, przytulia czepna, samosiewy rzepaku, szarłat, rumian

• dawka wynosi 40-60 g/ha.

5. Rimsulfuron

• Substancja z grupy sulfonylomoczników, o działaniu systemicznym;

• Pobierana jest przez liście i szybko przemieszcza się w roślinie, pierwsze efekty widoczne są po upływie 7 dni;

• zwalcza m.in. blekot pospolity, bodziszka, chwastnicę jednostronną (b. skuteczna w fazie 2-4 liści), dymnicę pospolitą, gwiazdnicę pospolitą, jasnotę purpurową, perz właściwy (w fazie 5-7 liści perzu, czyli 15-25 cm – przy górnej dawce 60 g s.cz.), przytulię czepną, samosiewy rzepaku, szarłat szorstki, taszniki, tobołki polne; słabiej zwalcza komosę białą, trzeba wówczas zastosować mieszaninę, np. z sulfonylomocznikami;

• dawka 15g/ha czystej substancji.

6. Mezotrion

• Posiada działanie systemiczne i układowe;

• Na roślinie powoduje zniszczenie chlorofilu, objawiające się bieleniem liści;

• Zamieranie roślin występuje po około 14 dniach od zabiegu;

• Do chwastów wrażliwych można zaliczyć: chwastnicę jednostronną, fiołka polnego, gorczycę polną, gwiazdnicę pospolitą, psiankę czarną oraz samosiewy rzepaku;

• Dawka 100-150 g/ha czystej substancji.

7. Dikamba 

• Substancja z grupy regulatorów wzrostu, do zwalczania jednorocznych i wieloletnich chwastów dwuliściennych;

• Powoduje zahamowanie wzrostu, deformację a następnie zamieranie roślin;

• Do chwastów wrażliwych zaliczamy: chabry, dymnicę pospolitą, komosę białą, kurzyślad polny, mak polny, ostrożeń polny, pokrzywę żegawkę, powój polny, przytulę czepną, rdesty, chwasty rumianowate, szarłaty, tobołki polne, żółtlicę drobnokwiatową;

• Zastosowana w kukurydzy po 5. liściu bądź w zbyt dużych dawkach może skutkować zwijaniem liści i słabym wypełnieniem kolb. 

• Dawka dikamby wynosi 280 – 350g/ha

8. 2,4D

• Substancja z grupy regulatorów wzrostu; 

• Może powodować deformację roślin, szczególnie w sytuacji wystąpienia niskich temperatur po zabiegu lub zastosowana po 5. liściu;

• do zwalczania chwastów dwuliściennych taki jak: bodziszek drobny, chaber bławatek, komosa biała, mlecz polny, przetacznik perski, psianka czarna, rdest ptasi, rzodkiew świrzepa, samosiewy rzepaku, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, wilczomlecz obrotny, wyka drobnokwiatowa, żółtlica drobnokwiatowa; 

• Standardowo w kukurydzy stosuje się od 480-600 g/ha substancji w zabiegu, gdzie 2,4D występuje solo. 

Wszystkie herbicydy nalistne działają lepiej przy temperaturze i wilgotności optymalnej do wzrostu, gdy substancje aktywne są intensywnie pobierane. W warunkach spadku temperatur poniżej 8 st. C czy też podczas suszy pobieranie substancji jest słabe, co w efekcie daje gorszą skuteczność zabiegu. 

To tylko kilka spośród szerokiej palety możliwych rozwiązań. Przy podejmowaniu decyzji o wyborze substancji, aby uniknąć odporności chwastów, musimy uwzględnić rotację herbicydów i różnym mechanizmie działania. Jest to jednak tylko jedna z metod, kluczem jest troska o rozbudowany płodozmian, jak tez stosowanie zasad zintegrowanej ochrony roślin.

Autor: Karol Dziubański, Agronom Promotor Regionu Południowy Zachód